Yangın Talimatı

BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 –
Bu talimatnamenin amacı; Pakel Mimari, Tasarım ve Uygulama hizmet binasında ve şantiyelerinde çevreyi ve insan sağlığını etkileyebilecek potansiyel ve beklenmedik yangınlara karşı önceden hazırlıklı olmak ve acil durum oluştuktan sonra çıkabilecek riskleri en aza indirgemeye yönelik yapılacak faaliyetleri metotları ve sorumluları belirlenmesini sağlamaktır.

Kapsam
MADDE 2 –
Bu talimatname Pakel Mimari, Tasarım ve Uygulama’nın yönetim, işletme ve denetiminin de çalışan personel, hizmet alan kişi ve kuruluş çalışanları, tedarikçiler, tüm ziyaretçiler ve misafirleri kapsamaktadır.

Dayanak
MADDE 3 –
Bu talimatname, İşveren / İşveren Vekili kararı ile hazırlanmıştır.

Tanımlar
MADDE 4 –

İKİNCİ BÖLÜM
Uygulama
MADDE 5 –
Pakel Mimari, Tasarım ve Uygulama hizmet binasını ve şantiyelerini tehlikeye sokabilecek yangınlara karşı alınacak önlemler, uygulanacak tedbirler, yangın sırasında ve yangından sonrası davranışlar aşağıda belirtildiği şekilde düzenlenmiştir.
Yangın:
Türk Dil Kurumunca hazırlanan sözlükte yangın zarara yol açan büyük ateş şeklinde açıklanmıştır. Dünya üzerinde yaratılmış olan katı, gaz, ve sıvıların birçogunun yanıcı özelliği vardır. Yanma kimyasal tepkimeler sonuçu ortaya çıkar. Cisimlerin kimyasal özelliklerine baglı olarak içinde barındırdığı maddeler ısınma sonucu genleşirler ve oksijenle tepkimeye girdikleri anda yanmaya başlarlar. Yani Oksijen olmayan bir ortamda yangın çıkmaz.
Bu kimyasal tepkime sonucu cisim tutuşur yani üzerinde alevler oluşmaya başlar.  Yangın cisim üzerindeki bu alevlerdir ve cisimdeki bu yangın o cismin içerisindeki kimyasal yapı bozulana kadar, yani içerisindeki kimyasallar yanıp bitene kadar devam eder.
Önemi:
Yangın söndürme çalışmasında bulunulmaz ise küçük bir alanda başlayan yangın bütün çevreye yayılabilir.

MADDE 6 –
Yangın
6.a. Yangın Sınıfları
6.b. Yangın Söndürmede Kullanılan Yöntemler
6.c. Yangından Korunma
6.d. Yangından Kurtarma

6.a. YANGIN SINIFLARI
Yangınlar dört sınıfta incelenmektedir.
6.a.1. A Sınıfı Yangınlar
6.a.2. B Sınıfı Yangınlar
6.a.3. C Sınıfı Yangınlar
6.a.4. D Sınıfı Yangınlar

6.a.1. A Sınıfı Yangınlar
Katı madde yangınlarıdır. Bunlar odun kömür gibi maddelerdir. Soğutma ve yanıcı maddenin uzaklaştırılması ile söndürülebilir.

6.a.2. B Sınıfı Yangınlar
Yanabilen sıvılar bu sınıfa girer. Benzin ve yağ gibi yanabilen sıvılardır. Soğutma (sis halinde su) ve boğma (Karbondioksit, köpük ve kuru kimyevi toz) ile söndürülebilir.

6.a.3. C Sınıfı Yangınlar
Likit petrol gazı, hava gazı, hidrojen gibi yanabilen çeşitli gazların yanması ile oluşan yangınlardır. Kuru kimyevi toz, halon 1301 ve halon 1211 kullanarak söndürülebilir. Elektrikli makine ve hassas cihazların yangınları da bu sınıfa dahil edilebilir.
Elektrik donanımlarının yanmasıyla oluşan yangınlar ayrı bir sınıf içinde değerlendirilmeyip C sınıfı yangınlar başlığı altında incelenebilir. Elektrik akımı kesilerek müdahale edilmeli ve karbondioksit gazı kullanılmalıdır.

6.a.4. D Sınıfı Yangınlar
Yanabilen metallerin ve alaşımların ( Magnezyum, Lityum, Sodyum, Seryum gibi) yanmasıyla meydana gelen yangınlardır. Etkili söndürücüsü olan trimotoksinboroksin bulunmadığı takdirde kum aynı işlemi görür. Kuru kimyevi tozlar bu yangınları söndürmede kullanılırlar.

6.b. YANGIN SÖNDÜRMEDE KULLANILAN YÖNTEMLER
6.b.1. Soğutarak Söndürme
6.b.1.a. Su ile soğutma
Soğutarak söndürme prensipleri içinde en çok kullanılanıdır. Suyun elverişli fiziksel ve kimyasal özelliği yanıcı maddeyi boğma (yanan cismin su içine azaltabilir. Sonucu oksijeni azaltma) ve yanıcı maddeden ısı alarak yangının söndürülmesinde en büyük etken olmaktadır. Yangın üçgenini oluşturan ısı, oksijen ve yanıcı maddeden ısının düşmesi ve oksijenin azaltılarak söndürülmesinde en etkili söndürücüdür. Su yangın yerine kütlesel olarak gönderileceği gibi püskürtme lensleri ile de gönderilebilir.

6.b.1.b. Yanıcı maddeyi dağıtma
Yanan maddenin dağıtılmasıyla yangın nedeni olan yüksek ısı da bölünür, bölünen ısı düşer ve yangın yavaş yavaş söner. Akaryakıt yangınlarında bu tip söndürme yangının yayılmasına neden olacağından uygulanmaz.

6.b.2. Havayı keserek söndürme
6.b.2.a. Örtme
Katı maddeler (kum, toprak, halı, kilim vb) ve kimyasal bileşikler (köpük, klor, azot vb) kullanılarak yanan maddenin oksijen ile temasının kesilmesi ile yapılan söndürmedir. Akaryakıt yangınlarına örtü oluşturan sentetik veya protein esaslı foam köpüğü kullanılmaktadır.

6.b.2.b. Boğma
Yangının oksijenle temasının kesilmesi veya azaltılması amacıyla yapılan işlemdir. Özellikle kapalı yerlerde oluşan yangınlara uygulanır.

6.b.3. Yanıcı maddenin ortadan kalkması
Yanma koşullarından olan yanıcı maddenin ortadan kalkması sonucu yangının söndürülmesidir.

Söndürmede kullanılan araç ve malzemeler;
6.b.3.a. Su
Su, yangın söndürmede yaygın olarak kullanılır. Küçük yangınları söndürmede nemli battaniye ve nemli gazete kullanılabilir. Su özellikle A tipi yangınlar için (katı) çok iyi bir söndürücüdür. Ancak elektrikle temasın olduğu durumlarda çarpılma riskine karşı su kullanımından kaçınılmalıdır.

6.b.3.b. Kum
Yanıcı maddelerin oksijenle ilişkisinin kesilerek söndürülmesinde kullanılır. Kullanma anında kumun yanıcı maddeyi tamamen örtmesi sağlanmalıdır. Oldukça emniyetli bir yangın söndürme metodudur.

6.b.3.c. Karbondioksit gazı (CO2)
Yanan maddenin üzerini kaplayan karbondioksit gazı yanıcı maddeyi oksijensiz bırakarak yangının söndürülmesini sağlar. Havadan 1,5 kat daha ağır sıvı halden gaz haline geçişte -78 derece olan boğucu bir gazdır. Genellikle çelik tüplerde basınç altında sıvı halde tutulur. Bu gazla açık alanlarda ve hava akımının olduğu yerlerde yangının söndürülmesi oldukça zordur.

6.b.3.d. Köpük
Köpük yanan yüzeyi tamamen kaplar. Kaplanan bölge güvenli bölgedir.