Yapı Güçlendirme

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürürlüğe konan deprem yönetmeliğine göre;
֍ Zemin,
֍ Beton demir,
֍ Proje,
olarak incelenir. Yük taşıma ve basınç performansı hesaplanır. Gerekli ise yapının güçlendirme projesi çıkarılıp gerekli güçlendirme imalatı yapılır.

Bina güçlendirmeyi öncelikle 3 başlık altında toplayabiliriz;
Kiriş Güçlendirme: Hasar görmüş ve taşıma kapasitesi düşmüş kirişler değişik şekillerde güçlendirilir. Güçlendirme hasarın durumuna göre değişmektedir. Çatlak ve pas payı artması varsa kimyasal ve epoksi vasıtasıyla donatı kopmaları ve ağır deformasyon varsa askıya alınıp çelik veya betonarme ile güçlendirilir.
Temel Güçlendirme: Mevcut Yapı temel kesiti ve dayanımı yetersiz ise temel kesiti güçlendirilir.
Zemin Güçlendirme: Yapıda zeminin taşıma gücü problemleri varsa zemin durumuna göre enjeksiyon veya temel kesitin değiştirilmesi şeklinde güçlendirme işlemleri yapılır.

Binanın taşıyıcı sisteminin durumu, hasarı ve varsa deprem hesabı incelenmelidir. Bu incelemede binanın köşe ve kenar kolonları ve her iki doğrultudaki yatay yük taşıyan çerçeve sayısı özel olarak gözden geçirilmelidir. Taşıyıcı sistemin depremde Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ölçütlerine göre orta hasar görmüş olması veya mevcut sistemde yüklerin iletilmesinde açıkça belirlenen önemli bir eksiklik (taşıyıcı sistem elemanlarından birinin kaldırılması) güçlendirme kararının verilmesi için yeterli olabilir. Ayrıca, beton kalitesi proje değerlerinin altında olup kabul edilebilir sınırlardan da düşük ise veya bina projesinde tasarlanandan daha fazla katlı yapılmış ise, taşıyıcı sistemin güçlendirilmesi gerekir.

Deprem Yönetmeliğinde tanımlanan deprem kuvvetlerinin karşılanması ve bu yükler altında kesitlerin ve donatılarının yeterliliğinin kontrolünde esnasında taşıyıcı sisteme duyulan güven oranında, öngörülen deprem yükleri en fazla %25 oranında azaltılarak, hesap edildiği tarihte geçerli yüklerden az olmamak koşulu ile hesaba katılabilir. Aksine, deprem yüklerinin taşınmasında mevcut sistemde belirsizlikler varsa, mevcut taşıyıcı sistemin kapasitesi 0.85 kat sayısı ile azaltılabilir.

Taşıyıcı sistemin durumuna ve kabul edilebilecek süneklik düzeyine bağlı olarak yapılacak kontrollerde, kirişlerde mesnet ve açıklık kesitlerinin aralarında yardımlaşmaları ile aynı katta bulunan kolonların yardımlaşmaları (denge koşulu korunarak momentlerin kesitler veya elemanlar arasında aktarılması) hususları da göz önüne alınabilir. Bu kontrol sırasında, taşıyıcı sistemin düzenlilik durumu, beton kalitesi, kolon ve kirişlerdeki etriye durumu göz önüne alınarak, deprem yükü azaltma katsayısı süneklik düzeyi normal ve yüksek olan sistemlere ait katsayılar arasında seçilebilir. Süneklik düzeyi yüksek duruma karşı gelen davranış katsayısının seçilebilmesi için Deprem Yönetmeliğindeki koşulların tamamen sağlanması gerekir. Güçlendirilen binaya ilişkin güçlendirme esasları ile ilgili bir değerlendirme raporunun alınması gerekmektedir.